Kitabın adı: Kelile ve Dimne

Yazar: Beydeba

Yayına hazırlayan: Sadık Yalsızuçanlar

Yayınevi: Antik Yayınları

Yayın yeri ve yılı: İstanbul/2017

Sayfa sayısı: 288

Yaş aralığı: 14

İşlenen konular: İnsan, tabiat, adalet, yönetim, iyilik, kötülük, bilim, sanat…

Fabl türü denildiğinde akla gelen ilk eserlerden biri de Kelile ve Dimne’dir. Eserde aslan, kaplan, tilki, çakal, padişah, derviş, tüccar ve daha pek çok kahraman iç içe girmiş birbirinden güzel hikayelerle karşımıza çıkar. Hikâyelerin sonunda ise unutamayacağımız hayat dersleri verilir.

Kelile ve Dimne La Fontaine’e esin kaynağı olmuştur. Hazreti Mevlâna da Mesnevî adlı eserinde Kelile ve Dimne’deki öykü anlatma tekniğini kullanmıştır. Aslı Sanskritçe olan Kelile ve Dimne, pek çok dile çevrilmiş ve zevkle okunmuş, okunmaya da devam etmektedir.

Eser, Hind hükümdarı Debşelem Şah için kaleme alınmıştır. Debşelem Şah, ülkesi ve halkı için çalışmayı çok sever. Onun halkı çok mutlu, ülkesi de müreffehtir. Bir gün Debşelem Şah bir rüya görür. Rüyasında Allah’ın onu ödüllendireceği, bunun için Doğu’ya gitmesi söylenir. Debşelem Şah, uyanır uyanmaz yola düşer. Günlerce at sürer ve sonunda karanlık bir mağara görür. Bu mağarada güleç yüzlü, aksakallı bir ihtiyar oturmaktadır. Bu ihtiyar, Debşelem Şah’a mağaradaki hazineden bahseder. Debşelem Şah günlerce hazineyi arar ve sonunda değerli taşlarla süslü bir sandık bulur. Sandıktan ipek bir levha çıkar. Bu levhadaki yazılar İbranicedir. Bir çevirmen bulunur ve levhada yazılanlar çevrilir. Bu sandığı hükümdar Hoşing Cihadar, Debşelem Şah için gömdürmüştür. Sandıkta hazinenin yanı sıra içerisinde öğütlerin yer aldığı bir vasiyet bulunmaktadır. Bu vasiyet, on dört maddeden oluşur. Vasiyetteki öğütlerin ne anlama geldiğini öğrenebilmesi için Debşelem Şah’ın Serendip Dağı’na gitmesi gerekmektedir. Debşelem Şah da merakını gidermek için Serendip Dağı’na gider, orada Beydeba’yı bulur ve ondan vasiyette yazan öğütlerin ne anlatmak istediğini öğrenir. Vasiyetteki öğütler şu şekilde özetlenebilir:

1. Padişahın kendisine bağlı kişilerden belki birini çok sevmesi ve diğerlerinin sevileni kıskanması.

2. Padişahın kötü niyetli ve yabancı kişilerden uzak durmasının gerekliliği.

3. Padişahın çevresindeki kişilerin içinin ve dışının farklı olmaması.

4. Padişahın her yüzüne güleni dost sanmaması.

5. Elde edilen şeylerin korunması.

6. Yöneticilerin aceleci olmaması.

7. Düşmana karşı düşmanla mücadele etme.

8. Padişahın kendisine kin besleyenlere karşı dikkatli olması.

9. Padişahta acıma duygusunun olması.

10. Suçlu olmayan kişilerin cezalandırılmaması.

11. Bir padişahın kendisine yakışmayan basit işlerle uğraşmaması.

12. Padişahın alçak gönüllü olması.

13. Hükümdara bağlı kişilerin güvenilir olması.

14. Yöneticilerin ümitsiz ve karamsar olmaması.

İşte bu on dört vasiyet, Beydeba’nın iç içe anlattığı hikâyelerle açıklanır. Beydeba’dan çok şey öğrenen Debşelem Şah, ülkesine dönmek ve halkının mutluluğu için daha çok çalışmak ister. Beydeba’dan onun için ne yapabileceğini sorduğunda Beydeba ona bu anlattıklarının başkalarına da ışık tutmasını ister. Bunun üzerine Debşelem Şah bu kitabı hazırlatır.