Kitap: Fuat Sezgin Bilim Tarihçisi

Kitabın adı: Fuat Sezgin Bilim Tarihçisi

Yazar: Sevgi Başman

Yayınevi: Uğurböceği Yayınları

Yayın yeri ve yılı: İstanbul/2022

Sayfa sayısı: 87

Yaş aralığı: 14+

İşlenen konular: ayrılık, gurbet, çile, acı, gayret…

Kitabın İçindekiler bölümüne baktığımızda şu başlıkları görüyoruz: Bilim Tarihçisi, Ailesi ve Çocukluğu, Üniversite Hayatı, Almanya’ya Gidişi, Almanya Yılları, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, Çalışma Azmi, Yabancı Dil Merakı, Gençlere Tavsiyeler, Dünya’ya Veda, Fuat Sezgin’in Üyelikleri, Fuat Sezgin’in Aldığı Ödüller, Fuat Sezgin’in Yayınları ve Fuat Sezgin’in Kronolojisi.

Kitaptaki bilgilerden hareketle Fuat Sezgin’i tanımaya çalışalım:

Fuat Sezgin, 1924 yılında Bitlis’te dünyaya gelir. Annesi Cemile Hanım ve babası kadılık ve müftülük görevlerinde bulunmuş Mehmet Bey’dir.

İlkokulu Doğubayazıt’ta, ortaokul ve liseyi yatılı olarak Erzurum’da okur. Matematiğe meraklıdır. Mühendis olma fikriyle İstanbul’a gelir ancak Alman şarkiyatçı Hellmut Ritter ile tanışınca İslam Bilimleri Tarihi’ne yönelir ve Doğu Bilimleri Enstitüsü’ne girer.

Ritter, zor bir hocadır ancak Fuat Sezgin bütün zorluklara göğüs germeye hazırdır. Günde 17 saat çalışarak Arapça öğrenir. Hocasının izinden gider ve ondan çok şey kazanır.

1960 askerî darbesiyle üniversitedeki görevinden uzaklaştırılır, o da Almanya’ya gider. İnancını hiç yitirmeyen ve çalışmaktan asla vazgeçmeyen Fuat Sezgin, 1965 yılında profesör olur. Burada kendisine her konuda yardımcı olacak hayat arkadaşı Ursula Hanım’la evlenir. Bu evlilikten Hilal adında bir kızları olur.

Fuat Sezgin, yaptığı çalışmaların neticesinde, ilkin Almanya’da Arap-İslâm Bilimleri Tarihi Enstitüsü’nü ve 1983’te de buranın müzesini kurar. Onun İslâm-Bilim ve Teknoloji Müzesi kurma çalışmaları 2008’de Türkiye’de de hayata geçer. Bugün İstanbul Gülhane Parkı içerisindeki bu müze, binlerce bilim meraklısı misafirine ev sahipliği yapmaktadır.

Fuat Sezgin’in bizlere örnek olacak önemli yönlerinin başında çalışma azmi gelmektedir. Bir gün hocası Ritter’le aralarında şu konuşma geçer: Çalışmaya başladıktan iki gün sonra bana: Fuat! Günde kaç saat çalışıyorsun, diye sordu. 13-14 saat çalışıyorum, dedim.

Bu çalışmayla âlim olamazsın. Eğer âlim olmak istiyorsan bu zamanı artıracaksın. Benim hocam Wiedemann günde 24 saat çalışırdı. Gün 24 saatten fazla olsaydı daha da çok çalışırdı, dedi. Ben de bu konuşmadan sonra giderek çalışma saatlerimi artırarak 17 saate çıkardım. 

Bu yoğun araştırma ortamında Fuat Sezgin, dil öğrenmenin ne kadar lüzumlu olduğunu da fark eder. 27 dile vâkıf olan Fuat Hoca 6-7 dili rahatlıkla okuyup yazabilmektedir.

Fuat Sezgin’in ilimle uğraşan ya da uğraşmak isteyen gençlere altından daha değerli tavsiyeleri olacaktır. İlme kendini adayanlar dünyanın nimetlerinden biraz feragat emeli, sabretmeli, bol bol okumalı ve sürekli yeni şeyler öğrenmeliler.

Fuat Sezgin, 2018’de aramızdan ayrıldı. Onun tüm hayatı boyunca amacı Müslümanların şanlı tarihlerine bakıp neler gerçekleştirdiklerini görmelerini sağlamak ve böylece özgüvenlerini yeniden buldurmaktı. Ruhu şad, mekânı cennet olsun.