HANDAN SULTAN

Sultan III. Mehmed’in başhasekisi, Sultan I. Ahmed’in de validesidir. Kesin bir bilgi olmamakla birlikte muhtemelen 1576’da doğduğu sanılmaktadır. İlk isminin Helen ve Boşnak asıllı olduğu yönünde rivayetler mevcuttur. 1583’te Osmanlı haremine girdi. Güler yüzlülüğünden ötürü kendisine güleç manasına gelen Handan ismi verildi. Adından da anlaşılacağı üzere neşeli, sessiz ve nazik bir tabiata sahipti. Temiz ahlakı ile dikkat çekti ve kendini saraydaki herkese sevdirdi. Safiye Sultan tarafından -Manisa Sancakbeyi iken tanıştırıldığı- Şehzade (III.) Mehmed ile 1589’da evlendirildi. Sultan Mehmed, 27 Ocak 1595 tarihinde tahta oturduğunda, onunla uzun yıllardır evli bulunuyordu. 18 Nisan 1590’da şehzade (I.) Ahmed’i dünyaya getirdi. Daha o zamandan şehzadesinin terbiyesiyle yakından ilgilendi; oğlu için taht hayalleri kurmaya başladı. 21 Aralık 1603’te I. Ahmed’in 14 yaşında tahta çıkmasıyla birlikte Valide Sultan oldu. İki sene boyunca devleti oğlu adına yönetti. Kendisine “Devletlû İsmetlû Handan Valide Sultan Aliyyetü’ş-Şan Hazretleri” diye hitap ediliyordu. Ancak yönetimde güçlü bir konuma sahip olmasına rağmen kayınvalidesi Safiye Sultan ve gelini Kösem Sultan kadar bir varlık ve kudret gösteremedi. Aslında mizaç olarak siyasete direkt karışmayı seven biri de değildi; kendini geri planda tutarak hayır işleriyle alakadar olmayı daha ziyade tercih ediyordu. Zaten gücünü arttırmaya ömrü de vefa etmedi. Ne yazık ki oğlunun saltanatı sırasında çok yaşamadı; padişah olduktan 2 yıl sonra, 12 Kasım 1605 tarihinde, genç (31) yaşta vefat etti. Ölüm sebebinin mide kanseri olduğu zannedilmektedir. Cenazesi, Ayasofya Camii avlusundaki III. Mehmed’in türbesine defnedildi. Vefatından sonra salâlar verildi ve halka sadakalar dağıtıldı. Ahmed Han, annesinin ölümüne fazlasıyla üzüldü, günlerce gözyaşı döktü. Kısa hayatında yaptığı hayır işleri ile tanındı. Menemen ve Kilizman’daki (Kilis) has arazileri vakfettiği bilinmektedir.