Bir Kitap: İbn-i Heysem ve Baş Aşağı Oturan Kral

Kitabın adı: İbn-i Heysem ve Baş Aşağı Oturan Kral

Yazar: Didem Demirel

Resimleyen: Sıddıka Tasa

Yayınevi: Timaş Çocuk

Yayın yeri ve yılı: İstanbul/2019

Sayfa sayısı: 48

Yaş aralığı: 8+

İşlenen konular: cesaret, bilgi, meraklı olmak, araştırmak…

Sanırım fotoğraf çekmeyi sevmeyen yoktur içinizde. Kendimizi, sevdiklerimizi, tabiatının göz alıcı güzelliğini kadraja sığdırmak ve geleceğe taşımak… Peki, bu güzel etkinliğin mucidini merak ettiniz mi? Bugün milyonlarca insanın her gün kullandığı fotoğraf makinesi bundan yüzyıllarca önce İbn-i Heysem tarafından bulunduğunu biliyor musunuz? Nasıl mı? Gelin masal tadında fotoğraf makinesinin icadına doğru bir yolculuğa çıkalım.

Bundan çok ama çok uzun yıllar önce Taşan Nehir Krallığı adında uzak mı uzak tepelerin ardında bir ülke varmış. Bu ülkenin de tam ortasından geçen ve nisan ayında yağmurlarla birlikte coşan bir nehir varmış. Bu nehir insanlara büyük zararlar verir ancak yine insanların çalışkanlığı sayesinde hasarlar onarılır, etraf güzelleştirilirmiş.

Taşan Nehir ülkesinin kralı yaşanan bu felaketlerden bunalmış ve bir gün bu problemi çözecek birilerini aramaya başlamış. Kime sorduysa herkes ona yardımcı olacak kişinin küçük Heysem olduğunu söylemiş. Kral da Heysem’i bulmuş. Heysem o sırada gözlerini kısıp parmaklarını gökyüzüne doğru uzatarak güneşi tutar gibi yapıyor ve kendi kendine mırıldanıyormuş. Heysem, krala yaptığı şeyin ne olduğunu anlatmış.

Evet, sevgili çocuklar Heysem’in anlattığı şey aslında ışığın cisimlere çarparak gözümüze ulaşmasıyla gerçekleşen görme olayıymış. Neyse kralın tabii derdi başkaymış, o taşan nehre bir çözüm bulma telaşındaymış. Kral durumu Heysem’e anlatmış. Heysem krala yardım edebileceğini ama zamana ihtiyacı olduğunu söylemiş. Kral da ona hem istediği kadar zaman hem de ona yardım etmeleri için iki hizmetçi vermiş.

Aradan günler geçmiş farklı hayaller kuran Heysem krala verdiği sözü unutmuş. Sözünü tutmayan Heysem’i de kral cezalandırmış ve onu karanlık bir odaya hapsettirmiş. Bu karanlık yerde duvardaki minik delikten sızan ışık olmasa Heysem parmaklarının ucunu bile göremeyecekmiş. Heysem bağırmış, çağırmış, taşan nehre çözüm bulduğunu haykırmış ama onu duyan olmamış.

Sonunda o da pes edip sırtını duvara yaslamış. Sırtını duvara yaslamasıyla karşıdaki duvarda kralın baş aşağı duran yansımasını görmüş ve çok heyecanlanmış. Orada ettiği tecrübe aslında dünyanın en önemli buluşlarından biri imiş ve Heysem bunun farkında değilmiş. Bunu bir ışık oyunu zanneden Heysem, krala da bu oyunu göstermiş. Bu ışık oyunu kralın çok hoşuna gitmiş.

Heysem önce Taşan Nehir Krallığı’nı kurtarmış ardından ters de olsa dünyanın ilk fotoğrafını çekmiş. Evet, sevgili çocuklar fotoğraf makinelerinin icat edilmesine ilham kaynağı olan “cameraobscura” yani “karanlık oda” ifadesi Heysem’in cezalandırılmak için kapatıldığı karanlık odadan gelmektedir.

İbn-i Heysem ve Baş Aşağı Oturan Kral adlı kitabımızda sizlere fizik, matematik, tıp ve optik alanında çalışmalar yapan İbn-i Heysem’i anlatmaya çalıştık. Araştırma ve öğrenme duygunuz hiç eksilmesin. İyi okumalar…