Kültür Dünyamızdaki Kur’ân Motifleri

Milletleri ayakta tutan temel dinamiklerden biri de kültürdür. Kültür, bir toplumun köklerini ve dallarını oluşturan, geçmişi ile geleceği arasında köprüler kuran, böylece toplum bireylerinin ufkunu açan, onları geleceğe hazırlayan değerlerdir. Güçlü milletler, köklü kültürlere sahip toplumlardır. Köklü bir kültüre sahip olmak ise, kültürün temellerini, hayata bakış açısını doğru bir şekilde tespit etmek ve ona bilinçli bir şekilde sahip çıkmakla mümkündür.

Bin yıldır İslam'la yoğrulan ve asırlarca İslam'ın bayraktarlığını yapan milletimizin bize emaneti olan kültürümüzün hemen her alanı bu yüce dinin motiflerini taşımaktadır. Onun hayatının hemen her alanında İslam'ın izlerini görmek mümkündür. Ev hayatından iş hayatına, camiden mezara kadar her alan İslâmî çizgilerle süslüdür.

Eskiden beri Anadolu’da hemen her evin yahut her işyerinin duvarını, Besmele, Mülk Allah’ındır, Allah’ın dediği olur, Rızık Allah’ındır, Allah dilerse olur, Allah mübarek etsin, Allah, Muhammed.. gibi bir dinî cümle yazılı hat tabloları süsler. Bunlardan birini evde yahut işyerinde bulundurmak, adeta o evi yahut iş yerinin olmazsa olmazıdır.

Bunun yanında atasözlerimiz, deyimlerimiz, dualarımız, türkülerimiz, bilmecelerimiz bile İslam motifleriyle bezenmiş, nakış nakış işlenmiştir. Kısaca edebiyatımız, sanatımızın hemen her alanında dinî motiflere rastlamak mümkündür. Sözgelimi mimarî yapılarımızın süslenmesinde ayet ve hadisler çok önemli yer tutarlar. Dinî motifler yalnızca camilerde sınırlı kalmamış, camiler yanında evler, hanlar, türbeler, çeşmeler, alet ve edevatlar da aynı şekilde bundan nasibini almıştır. Ve yazılan her yazı, yazıldığı yerle, o yerin konum ve önemiyle bağlantılı bir biçimde en güzel bir şekilde yazılmıştır. Bu şekilde hem mimarî eserler süslenmiş, hem de hat ustaları yerli yerince ibareleri yazarak dinî bilinç düzeylerini ve güzel yazı yazma maharetlerini ortaya koymuşlardır.

Kültürümüzün en sağlam temellerinden biri Kur'ân-ı Kerim'dir. Kur'ân, millet olarak bizim taşımız-toprağımız, ekmeğimiz-aşımız, huyumuz-suyumuz, yolumuz-yöntemimiz ve her şeyimiz olmuştur.

Bugün toplum olarak geleceğe kendimizi hazırlayabilmek için, temellerimizi keşfetmek, köklerimizle irtibat kurmak zorundayız. Hep olumsuzlukları gündeme taşımak yerine güzellikleri öne çıkarmayı denemeliyiz. Bunun için de öz benliğimizin temelini oluşturan kültürümüze kazınmış ve asırlar geçtiği halde silinemeyen tevhid izlerini görmezden gelemeyiz.

Prof. Dr. Ali Akpınar Kur’ân-ı Kerim’de bulunan kültürümüze ait unsurları tespit ederek "Kültür Dünyamızdaki Kur’ân Motifleri" başlığı altında bir eser olarak bizlerin istifadesine sunmuş. Eserin hazırlanış amacına yönelik olarak Ali Akpınar Hocamız şunları ifade etmiş: “Çalışmamızın özellikle yeni yetişen kuşakların, kendi öz kökleriyle tanışarak geleceğe yönelik ufuklarının açılmasına yardımcı olmasına, insanımızın gezip gördüğü yerleri daha bir bilinçli bir şekilde okuyup değerlendirmesine vesile olması en içten temennimizdir.”

Ayrıca eseri hazırlarken göz önünde bulundurduğu hususları da şu ifadelerle belirtmiş: “Kur’ân, elbette bizim bu mütevazı çalışmamızda tespit edebildiğimiz ayetler mecmuasından ibaret değildir. Kur’ân bir bütündür ve bir bütün olarak algılanıp yaşanmalıdır. Bizim bu çalışmada tespit ettiklerimiz de kültürümüzde yer almış Kur’ân ayetlerinin tümünü kapsamaz. Ama bizim tespit ettiklerimiz, fizikî dünyaya yansıyan, yazılabilen, ilk etapta akla gelen, göze çarpan ve bir Müslüman’ın öncelikle öğrenmesi gereken gerçeklerdir. Şunu da itiraf edelim ki, kültür dünyamızı sarıp sarmalayan ayetler, bu tespit ettiğimiz ayetlerden de ibaret değildir. Bunlar bizim tespit edebildiklerimiz. Bir de kültür dünyamızda yer alan hadisler var ki, onlar hem daha çok ve hem de ayrı bir çalışmanın konusudur.

Bugün toplum olarak geleceğe kendimizi hazırlayabilmek için, temellerimizi keşfetmek, kendimizi tanımak zorundayız. Hep olumsuzlukları gündeme taşımak yerine güzellikleri öne çıkarmayı denemeliyiz. Bunun için de öz benliğimizin temelini oluşturan kültürümüze kazınmış ve asırlar geçtiği halde silinemeyen tevhid izlerini görmezden gelemeyiz.”

Üç ana bölümden oluşan kitapta din, kültür ve kültürümüze dair bilgiler verildikten sonra Edebiyatımız dünyamıza damga vuran Kur'ân ayetlerine yer verilmiş. Daha sonra ise mimarî yapılarımız ile eşyalar üzerine işlenen ayetlerle ilgili bilgelere yer verilmiş.

Kitap Dünyası Yayınları

Tel: 0212 514 93 05