Kitaplık: Vakıfların İktisâdî Hayatın Gelişmesine Etkisi

Asıl amacı Allahu Teâlâ’ya yaklaşmak ve O’nun rızasını kazanmak için kurulan vakıflar geçmişten günümüze Türk toplumunda yoğun bir şekilde, çok çeşitli alanlarda hizmet veren sivil toplum kuruluşlarıdır. Bu güzide toplum kuruluşlarının sanıldığının aksine sadece cami ve hayır dağıtan müesseseler olmadığı yeri ve zamanı geldiğinde iktisâdî ve yatırıma yönelik çeşitli faaliyetler de yürüterek bulundukları toplumun kalkınmasına katkı sağlamışlardır.

Dolayısıyla düzenli ve belli bir plan-program dâhilinde hizmet veren vakıflar sayesinde devletlerin gözle görülür kalkınma sağladıkları bir gerçektir. Buna en güzel örnek Osmanlı Devleti’nin kendi döneminde diğer ülke ve devletlere nazaran gösterdiği ilerleme ve gelişmedir. Bu konuda en büyük katkıyı hiç şüphesiz vakıflar yapmıştır.

Osmanlı’da toplumun ihtiyaç duyduğu her alanda vakıflar etkin bir hizmet gücüne sahipti. Ve bu hizmetten sadece insanlar değil kendi adlarına vakıflar kurulan hayvanlar hatta bitkilerde faydalanıyordu.

Ayşegül Aydemir/Lobna Jaber’in imzasını taşıyan “Vakıfların İktisâdî Hayatın Gelişmesine Etkisi” adlı eser yazarın doktora tezimden ortaya çıkmış ve vakıfların insanlara sağladığı faydaların yanında toplumun sosyal, politik veya eğitim gibi alanlarda olmak üzere genel iktisâdî açıdan devletlere ne gibi katkılar sunduğunu inceleyen kapsamlı kitaptır.

Eserin amacını yazar önsöz bölümünde şu şekilde ifade etmiş: “Bu araştırmada, vakıfların toplumda etkili olduğu iktisâdî rollerine, genel olarak ekonomiyi nasıl etkilediğine ve iktisâdî açıdan hangi alanlarda rol oynayabileceğine, gerek bağımsız bir şekilde gerekse devlet desteğiyle topluma nasıl yardımcı olacağına değinilecektir. Dolayısıyla çalışmamız, vakıfların iktisâdî açıdan etkili olan muhtelif rolleri hakkında konuşmayı amaçlamaktadır.”

Eser giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında yazar eserinin konusu, önemi ve amacı hakkında bilgiler vermiş.

“Vakfın Tanımı Ve Karşılaştığı Problemler” adını taşıyan birinci bölümde yer alan Vakfın Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi, Vakfın Rükünleri, Vakıf Türleri, Vakfa Benzer Batılı Sistemler, Vakıfların Karşılaştığı Sorunlar, Vakıflara Ait Problemlerin Çözümüne Yönelik Eğilimler ana başlıklarının altında bulunan alt başlıklarla yazar vakfın tanımını, türlerini ve tarihini ele almış. Ayrıca vakıfların karşılaştığı sorunlar ile bazı çözümleri genel olarak incelenmeye çalışmış.

Eserin ikinci bölümü “Vakıfların İktisâdî Hayatın Gelişmesine Etkisi” adını taşıyor. Bu bölümde bulunan İktisâdî Hayat ve Vakıfların İktisâdî Fonksiyonları ana başlıkların altındaki alt başlıklarla yazar iktisâdî hayatın mâhiyeti, İslâmî iktisadın en önemli ilkeleri ve özellikleri hakkında geniş bilgiler vermiş.

Bunun yanı sıra iktisat alanında öne çıkan bazı İslâm düşünürlerine değinmiş. Bu bölümde üzerinde durulan en önemli konu, eserinde ana konusu olarak vakıfların iktisâdî hayata etkisi olmuş. Yatırımlar yapmak, toplumdaki yatırımları desteklemek, vakıfların sahip oldukları nakit sermaye veya sabit varlıkları kullanarak belirli projeler yapmak yoluyla vakıfların bütün faaliyetlerinin, iktisâdî veya ictimâî hareketin kalkınması ya da toplumdaki bireylerin eğitim alanında ilerleme kaydetmesi hedefine yönelik olarak nasıl etkili olabileceği üzerinde durulmuştur.

Fecr Yayınları

Tel: (0312) 310 08 60