Babalık Kültürü

Baba ile ilgili, babalık ile ilgili yazıyor olmak, anneye ve anneliğe önem vermediğim gibi bir anlama gelmesin. Aile dergimizin bu sayısında baba, babalık ve babalar ile ilgili yazmaya çalışacağım. Bundan sonraki sayılarda da aynı konuya devam etmeyi düşünüyorum.

Dünyaya gözünü açan çocuk, önce annesiyle, annesinin kokusuyla, ten temasının vermiş olduğu sevgiyle tanışır. Daha sonra babasına aşina olmaya başlar. Babanın sevgisi, şefkati, ilgisi ve yol gösterici yaklaşımı çocuk için çok önemlidir. Kültürümüzde baba, evin direği olarak kabul edilir. Baba; korumanın, kuşatıcılığın, bilginin, adaletin, hoşgörünün temsilcisidir.

Bir erkeğin hayatındaki en önemli dönüm noktalarından birisi de baba olmasıdır. Artık yaşamı değişir, duyguları değişir, hayata bakışı değişir yeni babanın.

Kültür, tarih boyunca önceki nesiller tarafından yaşanan ve yeni toplum tarafından devralınan, geliştirilerek sonraki nesillere aktarılan bir mirastır.

Babalık da kültür tarafından şekillenmektedir. Elbette tüm toplumlar ve kültürler tarafından kabul edilen ortak babalık rolleri ve görevleri vardır.

Bizim toplumumuzda babalık, babalık rolleri, babalık algıları ve babalık anlayışları hakkında geniş bir bilgiye sahip olmak için deyim ve atasözlerimizi inceleyebiliriz. Deyim ve atasözleri de önceki nesillerden geliştirilerek gelen kültürümüzün birer parçasıdır.

Babacan: Cana yakın, güvenilir, temiz kalpli, samimi davranışlı.

Baba nasihati: Hiçbir art niyet taşımadan verilen tavsiye. Bir insana ancak babası tarafından verilebilen öğüt. Tabii ki bu öğütler tecrübe ile kazanılmış yaşanmışlıkların sonucudur.

Baba adam: Güvenilir, iyi kalpli, ağırbaşlı.

Babacan: Samimi, güvenilir, cana yakın.

Dert babası: Herkesin derdini çekinmeden, rahatlıkla anlattığı, çözüm yolu bulabilme umuduyla başvurduğu kimse.

Babayiğit: Güçlü, kuvvetli, korkusuz, cesur.

Babalık etmek: Şefkatli davranmak, yardım etmek, baba gibi davranmak.

Baba değil yaba: Çocuklarına karşı görevlerini yerine getirmeyen kimseler için söylenir.

Baba eder, oğlu öder: Babanın yaptığı olumsuz, kötü şeylerin sıkıntısı çocukları etkiler.

Baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş: Babalar, çocukları için elinden geldiği kadar fedakârlık yaparlar. Ancak, bazı çocuklar babalarına küçük bir fedakârlıkta bile bulunmazlar.

Baba himmet, oğul hizmet: Babanın görevlerini tam olarak yerine getirmesi ve buna karşı çocukların da babalarına karşı görevlerini yerine getirmesini anlatan bir atasözüdür.

Babalık ve babaların görevleri ile ilgili çok sayıda atasözü ve deyim vardır. Bu atasözü ve deyimlere baktığımızda baba; tecrübe sahibi, sözü dinlenen, cana yakın, cesur, yönetici, fedakâr, otoriter, kuvvetli, sorumluluk sahibi, koruyup kollayan, dayanılıp güvenilen kişidir.

Kültürümüz, babalara çok görev ve sorumluluk yüklemiştir. Bu görev ve sorumlulukların asıl sebebi, babanın çocuk için önemini ifade etmektedir. Ancak, günümüzde babaların ve babalığın etkisi gittikçe azalmaktadır. Bu durumun birçok sebebi olabilir.

Kanımca önemli bir sebebi de babaların üzerine düşen görevleri ve rollerinin gerektirdiği davranışları tam olarak yapmamasıdır. Babalığın önemi ve bu önemin neden azaldığı (aslında azalmaması gerektiği) ile ilgili yazılarımızı dergimizin önümüzdeki sayılarında okuyor olacaksınız inşallah…

Gerek kız gerekse erkek olsun, çocukların sağlıklı bir kimlik gelişimi için babaya ve babalık figürüne büyük ihtiyaçları vardır.