Hac: Allah’a Yöneliş

Yapılan her şey, Allah katında, niyete göre değer kazanır. Niyet, bir şeye yönelmek, kastetmek, bir yere azmetmek demektir. Kalbin kendisiyle mutmain olduğu şeye doğru hareketidir niyet. Hac istek, yönelme, niyet demektir. Bu yöneliş, insanın kendi evinden çıkıp Allah’ın evine hareketiyle, kendisinden, bağlarından, onsuz yaşayamam dediği bağımlılıklarından kopup Allah'a yönelmesiyle başlar. İnsanlık tarihini tecrübe etmektir hac. Cennetten yeryüzüne inişi ve sonra Allah’a dönüşü sembolize eder. Hz. Âdem ve Havva’nın yeryüzü yolculuğunun tövbe ile başlaması gibi hac yolculuğu da tövbe ile başlar. Harem sınırı, mikat yeridir. Burada ihram kıyafeti giyilir ve niyet edilir. İhram, insanın bütün kimliklerinden soyunması, kulluk elbisesine bürünmesidir. Hiçbir imtiyaz taşımayan, insanın, kadını ve erkeğiyle sadece “insan” olduğunu gösteren elbiseye bürünmesidir ihram. O sınırdan geçiş için gerekli tek kimlik Allah’a kulluktur. İhram namazı. Allah’ın huzuruna çıkıp kulluk sözleşmesini yenilemektir: “Allah’ım! Artık zor ve gücün, şan ve şöhretin, altının ve gümüşün, şeytanın türlü oyunlarının, zilletin, miskinliğin, zorbalığın, sana kulluktan alıkoyan her türlü mülkiyetin, her türlü meşguliyetin kölesi olmaktan kurtulacağız.  Hamd sadece sana aittir. Senden başka kimseyi Rab edinmeyeceğiz. Senden başka kimseye kulluk etmeyeceğiz. Rabbi! Haremine geldik, sana sığınıyoruz. Cehalet içinde yolunu şaşırmış bizlere yolunu göster. Sen rahman ve rahîmsin!” Haccın en önemli sloganıdır telbiye: “Buyur Allah’ım! Emrindeyim buyur. Buyur Allah’ım! Senin asla ortağın yoktur. Buyur Allah’ım! Hamd sana mahsustur. Nimet de senindir, mülk de senin. Senin asla ortağın yoktur.” Hacı adayı bu telbiye ile hac davetine icabetini dile getirir ve kayıtsız şartsız Allah’ın haremine yakışır şekilde davranacağının sözünü verir. Böylece ihram yasakları başlar. İncitmemeyi ve incinmemeyi öğreneceksiniz. Çünkü haremdesiniz.  Kavga, tartışma, dövüşme, her türlü kötülük ve hak ihlali yasaktır.  O bölgedeki herkes Allah’ın misafiridir. Misafirlere saygısızlık evin sahibine saygısızlıktır. Oradaki bitkiler, hayvanlar, hava, su, toprak dahi elinizden ve dilindeniz emniyette olmalıdır. Canlılarını incitmek, havasını, suyunu, mekânlarını, sokaklarını kirletmek haremin ismetine tecavüzdür. Allah’a saygısızlıktır. Tam bir imtihandır hac. Bu yolculuk insanın içini dışına çıkarır. Yaptığı her davranışta, sözlerinde, düşüncelerinde tezahür eden kendi kişiliğidir. Mebrur bir hac yapabilmek için Allah’ın hareminde, O’nun koyduğu sınırları gözetmelidir. Arafat’ta Allah için vakfeye niyet edilir. Vakfe, duruş demektir. Bu duruş, hayattaki duruşumuza şuur kazandırır. Nerede, kimin yanında, ne için, neye karşı, nasıl duruyorsunuz? Zorbalığın, gücün kölesi zalimlerin yanında mı yoksa Kâbe’yi putlardan temizleyen Peygamber (s.a.v.)’in yanında mı? Arafat, bir özeleştiri yeridir. İnsanın kendisiyle yüzleşme, kendini tanıma, hatalarını, eksikliklerini, güçlerini fark etme yeridir. Dua yeridir Arafat. Rahmet dağındasınız. Peygamberimiz Veda Haccı’nda son mesajını tebliğ ederken bu dağı minber olarak kullanmıştır. Hacda, Beytullah’a doğru ilk hareket, arefe günü güneşin batımından itibaren Arafat’tan başlar. İnsanın Allah’a yolculuğu da kendinden. Hacı Arafat’a, Beytullah’a dönmek üzere gelir. İnsan bu dünyaya, Allah’a dönmek üzere gelir. İlk durak Müzdelife’dir. Müzdelife, harem bölgesi içinde, Arafat ile Mina arasındadır. Sabah namazı sonrasına kadar gece, Allah’ı zikrederek geçirilmelidir. Hürmet bilincinin kazanıldığı yerdir Meş‘ar. Bayramın ilk günü akabe cemresine yani şeytanın büyüğüne 7 taş atılır. Sonraki üç gün sırasıyla küçük, orta ve akabe cemrelerine yedişer taş atılır. Şeytan, insanı, Allah’a teslimiyetten alıkoyan her şeydir. Kulluğun, teslimiyetin önünde engel her ne varsa taşlanacak olan odur Akabe cemresine ilk taşın atılmasıyla telbiyeye son verilir. Temettü veya kıran haccı yapan, bayramın ilk günü akabe cemresine taş attıktan sonra kurbanını keser. Kurban, Hz. İbrahim’in, eşi Hacer’in ve oğlu İsmail’in teslimiyetinin mükâfatıdır. Arafat’ta başlayan yolculuk Beytullah’ta son bulur. Kâbe, kıbledir. Bir işaret taşı yani. Yolu kaybetmemek için. Allah’a yönelmiş hacı için yolun başlangıcı.  Allah’a giden yolun işaret taşı, Kâbe, işte tam karşında. Tavaf, dairevi bir harekettir. Sonsuzluğu sembolize eder. Her bir dönüş şavt diye isimlendirilir. Yedi şavt bir tavaftır. Tavafa, Hacerü’l-esved tarafından başlanır. Tevhidin etrafında, Allah’ın evinin etrafında sonsuz bir dönüştür. Bütün yönlerden azad olup Allah’a yöneliştir. İşte şimdi hacı oldunuz. Tavafı tamamladıktan sonra Makam-ı İbrahim’de, Allah’ın hareminde, iki rekât namaz kılmalısınız. Sonra Sa’y. Sa’y, çalışıp çabalama demektir. Safa ile Merve arasındaki sa’y çalışmanın, teslimiyet ve tevekkülün ayrılmaz parçası olduğunu öğretir.  Sa’y, hedefi olan bir çabadır. Bir arayıştır. Hac, dünya ahiret, madde mana, irade teslimiyet, çalışma tevekkül ikiliğini kaldırır ve insanı tevhidin zirvesine yükseltir. Allah için yaşamayı öğretir.