ABDULLAH BİN ABBAS BİN ABDULMUTTALİB

Adı : Abdullah Lakabı :el-Bahr (ilmi derya gibi)¸ Hıbru'l-Umme(ümmetin bilgesi)¸ Tercumanu'l-Kuran (Kur'an'ın tercümanı). Künyesi : Ebu'l-Abbas Doğum yılı : Hicretten 3 (5) yıl önce. Beni Haşim ablukadayken doğmuş.

Adı : Abdullah
Lakabı :el-Bahr (ilmi derya gibi)¸ Hıbru'l-Umme(ümmetin bilgesi)¸ Tercumanu'l-Kuran (Kur'an'ın tercümanı).
Künyesi : Ebu'l-Abbas
Doğum yılı : Hicretten 3 (5) yıl önce. Beni Haşim ablukadayken doğmuş.
Doğum yeri : Mekke (Şi'b)
Baba adı : Abbaş
Anne adı : Ummu'l-Fadl¸ Lubabe (el-Kubra) bint el-Haris (Hz. Hatice'den sonra ikinci Müslüman olan hanım)
Eş(ler)i : Zür'a bint Mişrah
Akrabaları :Hz. Peygamberin amca oğlu. Hz. Meymune¸ onun teyzesi.
Oğulları :el-Abbaş el-Fazl¸ Muhammed¸ Ubeydullah¸ Ali¸
Kızları : Lübabe¸ Esma
Kabilesi : Kureyş¸ Haşimi
İslam'a girişi : Doğuştan.
Sohbet süresi : Hz. Peygamberin vefatında 13 (10¸ 11 veya 15) yaşındaydı.
Rivayeti : 1660 hadis. Çok azını doğrudan Hz. Peygamberden¸ diğerlerini ise sahabeden nakleder.
Talebeleri : İkrime¸ Mücahid¸ Ata¸ Said b. Cubeyr¸ Tavuş Said b. Museyyeb.
Eserleri : Ondan gelen rivayetler derlenerek Tefsiru İbn Abbaş Garibu'l-Kur'an¸ Mesailı Nafi'¸ el-Lugât fi'l-Kur'an ve Kasidetu Medh gibi bazı eserlerinden söz edilmektedir.
Yaşadığı yer : Mekke¸ Medine¸ Basra¸ Kuzey Afrika¸ Cürcan¸ Taberistan¸ İstanbul.
Mesleği : Tefsir¸ hadiş fıkıh¸ meğazi¸ ensab¸ şiir vb. birçok ilimde söz sahibi¸ fasih¸ hatib. Ayrıca cesur bir asker olarak fetihlere katıldı.
Hicreti : Annesiyle veya babası Abbas ile birlikte 630'da.
Savaşları : Cemel ve Sıffin'de Hz. Ali'nin ileri gelen taraftarlarındandır.
Görevleri : Hz. Osman¸ öldürüldüğü sene hac emirliği¸ Hz. Ali döneminde Haricileri ikna görevi¸ Basra valiliği.
Fiziki yapı : Uzun boylu¸ beyaz tenli¸ yakışıklı¸ cüsseli¸ sakal ve saçını kınayla boyarmış. Kerbela hadisesine çok üzülmüş ve hayatının sonlarına doğru âmâ olmuş.
Mizacı : Sakin¸ olgun¸ mutedil.
Ayrıcalığı : Genç olmasına rağmen¸ Hz. Ömer ve Osman onu meclisinde bulundurur¸ görüşlerine değer verirlerdi. İbn Hazm¸ onu fetvası en çok olan sahabi olarak kabul eder.
Ömrü : 70¸ (71¸ 72¸ 74)
Ölüm yılı : 68. (65¸ 67¸ 70¸ 73)
Ölüm yeri : Taif.
Ölüm sebebi : Mekke'de yönetimini ilan eden Abdullah b. ez-Zubeyr'e beyat etmeyince Mekke'den Taif'e sürülmüş¸ bir süre sonra orada hastalanarak vefat etmiştir..
Hakkında : Hz. Peygamber'in "Allah'ım onu dinde fakih yap ve ona tevili öğret" duasına mazhar olmuştur. Hz. Ömer: "Soran bir dile¸ çalışan bir kafaya (kalbe) sahip olgun bir genç" derdi. İbn Mes'ud: "Kur'an'ın ne iyi bir tercümanı! Eğer bizim yaşımızda olsaydı¸ kimse ona yetişemezdi" demiş.
Hadisleri : "Büyüğü saymayan¸ küçüğe merhamet etmeyen¸ iyiliği emretmeyen¸ kötülüğü yasaklamayan bizden değildir". "Müsamahalı ol ki¸ müsamaha göresin!"
Sözleri :"Din ilmini¸ ancak şahitliğini kabul ettiğiniz kimselerden öğreniniz." "Bir saat ilimle meşgul olma¸ bir geceyi ibadetle ihya etmekten hayırlıdır".
Kaynaklar: Tabakat¸ II. 365-372¸ V. 312-314.; İstiab¸ II. 350-357; Üsd¸ III. 290-294; Nubela¸ III. 331-359; İsabe¸ II. 330-334; DİA¸ I. 76-79; Sahabiler Ansiklopedisi¸ s. 12-14; Ahmed¸ Müsned¸ I. 214-374.